آشنایی با مراحل نمونه برداری از خاک مزارع و باغات

مدت زمان مطالعه : حدود 4 دقیقه 

گرداورنده : واحد تحقیق و توسعه سازمان تامین نهاده

امروزه کشاورزان به خوبی میدانند که برای افزایش بهره وری زمین خود باید از تکنولوژی روز دنیا بهره ببرند. هر ساله خاک زمین های کشاورزی چنانچه با کودها تغذیه نشوند مقداری از عناصر مفید خود را از دست داده و اصطلاحا ضعیف میگردند. در این بین این کشاورز است که باید نیازهای زمین را تشخیص داده و کود مناسب را بکار ببرند. این کار میتواند با آزمایش خاک صورت گرفته و با ارزیابی نتایج کشاورزان قادر خواهند بود تا همه کم و کاستی های زمین خود را متوجه سده و برای برطرف کردن آن اقدام نمایند.

مراحل اولیه نمونه برداری از خاک

از آن جایی که نمونه برداری توسط کشاورز انجام میشود باید دقت داشت که ابتدا باید زمین را تقسیم بندی کرده و یا در نظر گرفتن بافت ، میزان فرسودگی شیب ، رنگ و نوع کشت شروع به نمونه برداری نماییم. بر اساس سطح هم باید گفت که بهتر است از هر 10 هکتار یک نمونه خاک تهیه شود. در ضمن باید آگاه باشید که عمق خاک نیز بسیار مهم است و باید با توجه به محصولات برداشتی و عمق ریشه محصولات صورت بگیرد. بطور کلی برای صیفی جات عمق مناسب تا 30 سانتی متر و برای باغات نیز تا 90 سانتی متری پیشنهاد شده است.

نکات اصلی حین نمونه برداری از خاک کشاورزی

• باید نمونه را تا حد امکان از ناخالصی ها تصفیه نمایید.
• وسایل نمونه برداری باید عاری از هرگونه ناخالصی و … باشد.
  

  نکات اصلی حین نمونه برداری از خاک کشاورزی

• بهترین حالت زمین برای نمونه برداری زمانی است که زمین اصطلاحا گاو رو باشد و رطوبتی وجود نداشته باشد.
• بهترین زمان نمونه برداری از خاک قبل از کاشت گیاه میباشد.
• باید نمونه را در حالت استاندارد برای آزمایشگاه ارسال نمایید که روش آن در ادامه توضیح داده شده است.
• باید 2 برچسب یکی در داخل کیسه و دومی در بیرون کیسه جایگذاری شده و مشخصات کامل نمونه ها قید شود. این اطلاعات میتواند شامل زمان و مکان نمونه برداری باشد و نام نمونه بردار و عمق نمونه گیری و نوع کشت قبلی نیز باید درج شود.

وسایل مورد نیاز برای نمونه برداری

• مته نمونه برداری چرخشی
  برای حفاری و نمونه برداری از عمق خاک مناسب است که البته از بیلچه هم میتوان برای این کار استفاده نمود.
• یک سطل بزرگ و یک پاکت بزرگ برای ذخیره نمونه و ارسال آن به آزمایشگاه
• برچسب هایی برای درج مشخصات و قراردادن درون پاکت ها و چسباندن روی آنها

مراحل نهایی جمع آوری و ارسال نمونه 

در مراحل پایانی کافی است تا 1 کیلوگرم از خاکی را که میخواهید مورد آزمایش قرار دهید را در هوای آزاد و بر روی یک سطح تمیز قرار داده تا به آرامی خشک شود. باید حتما دقت داشته باشید که خاک باید خودش خشک شود و به هیچ عنوان نباید از حرارت استفاده بفرمایید. در پایان کافی است که خاک را داخل کیسه ریخته و برچسب ها را درون و بیرون آن قرار دهید تا آماده ارسال به آزمایشگاه شود.

آیا نمونه برداری از خاک باغ مشابه مزرعه میباشد؟

نمونه برداری از باغ یا مزارع متفاوت است و در نمونه برداری از باغ باید به گونه ای نمونه گیری انجام شود که آن نمونه نماینده کل خاک باغ باشد. البته چنانچه باغ شما از دو هکتار وسعت دارد و یا زمین در همه جای باغ یکنواخت نیست لازم است تا زمین را برای نمونه برداری تقسیم بندی نمایید. 

در پاسخ به این سوال که چه عواملی باعث غیریکنواختی زمین میباشد باید عوامل زیر را نام ببریم:

• رنگ خاک
• سبکی و سنگینی خاک
• نوع و سن درختان باغ
• شیب های متفاوت در قسمت های مختلف باغ

نحوه نمونه گیری از خاک درختان انتخاب شده به چه شکل است؟

1. در ابتدا باید ناحیه بیرونی سایه انداز درخت را مشخص نموده و چاله ای به عمق 90 سانتی متر حفر نمایید. سپس به کمک ابزارهایی مانند بیل دسته کوتاه باید حد فاصل عمق 30 سانتی متری دیواره چاله را به عرض 10 سانتی متر و ضخامت 3 سانتی متر تراش داده و نمونه خاک را جمع آوری نمایید.
   
   

   نحوه نمونه گیری از خاک درختان انتخاب شده

2. در ادامه شما به 3 سطل نیاز خواهید داشت که بهتر است آنان را شماره گذاری نمایید. خاک عمق 30 سانتی متری را درون سطل شماره سه قرار دهید. سپس همان عملیات را در عمق 60 سانتی متری انجام داده و خاک آن را درون سطل شماره دو بریزید. در ادامه همان کار را در عمق 90 سانتی متری انجام داده و خاک حاصل را درون سطل شماره سه بریزید. بنابر شاخص های دیگری که در بالا بدان اشاره شد چنانچه نیاز است همین کار را در بخش های دیگر باغ نیز انجام دهید.

3. خاک های سطل مشابه را با هم مخلوط کرده و در روی سطح تمیزی پخش نمایید. سپس از هر خاک حدود 2 کیلو جدا کرده و درون کیسه های پلاستیکی وارد نمایید. در پایان نیز کافی است تا برچسب کیسه ها را زده و خاک ها را به مقصد آزمایشگاه روانه نمایید.

سخن پایانی

داشتن اطلاعات در مورد مشخصات خاک هر زمین و مزرعه قطعا به کشاورز برای بهبود و اصلاح خاک خود کمک میکند. همین اصلاح در آینده میزان حاصلخیزی زمین را افزایش داده و باعث بهره وری بیشتر زمین کشاورزی میشود. بهتر است چنانچه خاک خود را آزمایش ننموده اید از هم اکنون به فکر آن بوده و طبق روش های بالا خاک خود را نمونه برداری نمایید و به آزمایشگاه بفرستید تا در آینده زمین شما هم مستعد تولید بیشتر و بهتر محصولات کشاورزی باشد.

برای خرید این محصول از سازمان تامین نهاده ایران می توانید با کارشناسان ما برای نحوه استفاده درست از محصول مشاوره بگیرید فقط کافیست از اینجا ارتباط برقرار کنید یا به سایت تامین نهاده ایران به آدرس taminnahade.com مراجعه نمایید.